Big Bang Revisited

Posted by Peter on Tuesday, 9 September 2008

Morgenochtend om 09.30 uur (CET) wordt op de Frans-Zwitserse grens, in de buurt van Genève een wetenschappelijk experiment gestart dat klinkt als een TV-seizoen Startrek: Large Hadron Collider - First Beam.


Foto: © CERN.ch

In het onderzoekscentrum van CERN (Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire) wordt een bundel protonen de deeltjesversneller in geschoten. De bedoeling is dat voor de eerste keer de hele LHC-versneller, een ondergrondse ring van buizen met een omtrek van 27 kilometer op een diepte van zo'n 100 meter, wordt benut. Twee bundels 'deeltjes' worden in aan elkaar tegengestelde richting (met de klok mee en tegen de klok in) tot grote snelheden opgestuwd en uiteindelijk met elkaar in botsing gebracht. Een poging de situatie net na de Big Bang opnieuw te creëren. Hét moment om natuurkundige theorieën ontkracht of bevestigd te zien en wellicht nieuwe ontdekkingen te doen.

Toegegeven, ik snap al zo weinig van de theorie en bijbehorende getallen dat ik erg dankbaar was het instructieve filmpje op de CERN-website. Ik kreeg het er warm van.

En voor al die andere informatieve pagina's:

CERN doet duidelijk pogingen met een heldere PR-strategie en gerichte publieksinformatie eventuele onrust en angsten weg te nemen. Maar er zijn ook sceptici die waarschuwen dat de aarde uit balans zou kunnen raken wanneer dergelijke klappen met botsende deeltjes kunstmatig worden uitgedeeld. Er is angst voor het spontaan ontstaan van microscopisch kleine zwarte gaten met lage snelheid, die - gevangen in de aardse zwaartekracht - snel in massa toenemen en zo een bedreiging voor de aarde gaan vormen. Het internationale team van wetenschappers dat is betrokken bij deze experimenten denkt dat deze zorgen ongegrond zijn. Spannend gegeven blijft dat de discussie gevoerd wordt met argumenten ontleend aan natuurkundige theorieën. En theorie moet nu eenmaal aan de praktijk worden getoetst...

Tim Berners-Lee vond in 1989 bij CERN het World Wide Web uit. De oude internettraditie van het delen van informatie houden ze bij CERN in elk geval in ere. Lees er alles over:

Voor de Volkskrant houdt de Nederlandse hoogleraar experimentele hoge-energiefysica Stan Bentvelsen, die bij het LHC-project betrokken is, een zeer informatief weblog bij. Bentvelsen verklapt ook dat het experiment van morgen weliswaar spectaculair zal zijn, maar nog níet de botsingen op topsnelheid en met een maximum aan energie zal opleveren. Die zijn in de tweede helft van oktober 2008 gepland.

Om de spanning niet al te ver te laten oplopen wordt het CERN-mediaoffensief nu ook verluchtigd met een Youtube-clip van rappende nerds (m/v) in stofjassen, die al bouncend het experiment nog eens kort toelichten. En gelukkig, ze fietsen ook gewoon door de buizen van de deeltjesversneller, met 15 kilometer per uur.

UPDATE 10.09.2008:

BBC Radio 4 heeft vandaag Bing Bang Day, volg er de live updates vanuit Zwitserland: "Grizzled particle physicists of a certain age and craggy stoicism are grinning and - just possibly - a tear has been seen."

BBC News heeft ook een collectie video's, met beelden van de diverse onderdelen van de LHC deeltjesversneller:

De Volkskrant publiceert een exclusief interview met Peter Higgs, door filmmaker Jan van den Berg. Higgs is de bedenker van het Higgs deeltje, een van de belangrijke zaken waarnaar de LHC versneller op zoek is.

De film 'Higgs' van Hannie van den Bergh en Jan van den Berg zal in 2009 door de Humanistische Omroep worden uitgezonden. De film kent nu al een uitgebreide website met blog: