3.3.4 Stichting Internet Kerkdiensten: mensen winnen

In 1999 startte een aantal mensen, afkomstig uit verschillende kerkgenootschappen in Nederland, een gezamenlijk project op het gebied van de kerkelijke presentie op internet. De stichting Internet Kerkdiensten (IKD)⁴⁷ die uit dit initiatief ontstond, bedoelt kerkelijke gemeentes te begeleiden bij hun (eerste) stappen op internet en daarnaast een platform te bieden voor christelijke gemeenten om ervaringen met het medium uit te wisselen. De stichting heeft een interkerkelijke opzet. Als invalshoek is gekozen voor een combinatie van dienstverlening en evangelisatie. Een van de voornaamste activiteiten is de technische ontwikkeling en ondersteuning van het live uitzenden van plaatselijke kerkdiensten, in beeld en geluid, via het internet. Deze uitzendingen bedoelen in de eerste plaats mensen uit de eigen achterban te bedienen die niet in staat zijn de kerkdiensten bij te wonen.

Daarnaast heeft men met de uitzendingen een nadrukkelijk evangelisatorische bedoeling.

Bij deze vorm van kerkelijke presentie op internet zijn een aantal vragen te stellen. Allereerst is er de vraag naar de achterliggende visie op het publiek dat bereikt wordt. Heeft men met de uitzending van kerkdiensten via internet ook een duidelijk breder publiek op het oog? Is er wel aandacht voor de diversiteit in sociale context van de ontvangers, voorzover die niet uit de eigen gemeente afkomstig zijn? Is de presentatie van complete kerkdiensten via internet niet een extreme vorm van 'reproductie', voorzover het publiek buiten de bedoelde gemeente betreft? De kerkdienst (en dan met name de preek), die altijd in de specifieke context van de plaatselijke gemeente plaatsvindt, wordt hier gereproduceerd voor een publiek van een onbestemde omvang en een onbekend karakter. De benadering is sterk gericht op het individu, dat echter onzichtbaar blijft. De kwaliteit van videobeelden op internet blijft vooralsnog ver achter bij de televisie, waardoor het geheel van de kerkdienst een nog statischer karakter krijgt dan bij veel televisiekerkdiensten al het geval is.

De indruk die de informatie op de website van de stichting IKD wekt, is dat deze organisatie de verhouding van kerk en samenleving benadert vanuit een scherpe tweedeling in christelijk en niet-christelijk. De christelijke kerken dienen zich met elkaar sterk te maken voor communicatie via internet om de eigen achterban te voorzien van informatie en diensten. Daarnaast moeten de niet-christenen via het nieuwe medium internet zo efficiënt mogelijk worden bereikt met het Evangelie⁴⁸. Het besef dat cyberspace een nieuwe ruimte is, deel van de wereld als geheel, waarbinnen de kerk een dienende rol zou kunnen vervullen vanuit andere motieven dan dat van de verkondiging in traditionele vorm, lijkt hier afwezig.